Porijeklo maslinarstva na prostoru barskog kraja i crnogorskog primorja je veoma kompleksno pitanje, koje zahtijeva poznavanje brojnih naučnih disciplina, društvenih i prirodnih. Dolazak ovog „svetog stabla“ na teritoriju crnogorskog primorja vezuje se za period IV vijeka prije nove ere, u vrijeme grčke kolonizacije, tj. dolaska civilizacije koja nam je podarila kulturu gajenja maslina i proizvodnje maslinovog ulja.

Najstariji arhoeološki pronalazak vezan za maslinarstvo na teritoriji Bara je čuvena crno-figuralna vaza iz V vijeka prije nove ere, kao i brojni pronalasci ostataka grnčarije nakon podvodno-arheoloških istraživanja bigovičkog emporijuma. Nakon dolaska Rimljana na područje ilirske teritorije, dolazi do razvoja maslinarstva kao privredne grane, uz organizovanje kultivisanja masline kao najznačajnijeg ekonomskog resurse naše oblasti, sve do 19. vijeka. Proces transporta i distribucije maslinovog ulja u našoj neposrednoj blizini vršen je sa područja Valdanosa, Starog Ulcinja, Bigovice, Maljevika, Bigova i Prevlake. Neposredno ispod Ponte Volujice, nalaze se na stotine amfora, koje svjedoče antičkom brodolomu, a koje dokazuju trgovinu maslinovim uljem, još od I vijeka nove ere.

U toku otomanske imperije, maslinarstvo je bilo u procvatu. Shodno nađenim ostacima u starobarskim zidinama, pretpostavlja se da su postojale dvije do tri uljare, dok pronađeni ostaci sarandže – cistijerne i izvanredno sačuvane dvije drvene prese u kojoj se odvajalo ulje od vode, svjedoče o bogatoj privrednoj aktivnosti ovoga kraja.

Kasnije, dolaskom braće Marić i podizanjem uljarskog kompleksa na parni pogon 1927. godine, na čuvenom Selim-begovom imanju Držak u Starom Baru, maslinarstvo u Baru i u Crnoj Gori dobija novu dimenziju.

Nadomak Barske uljare, smješten je najprepoznatljiviji prirodni spomenik Bara – Stara maslina na Mirovici, koja već 2247 godina stoji kao nijemi svjedok našeg postojanja i suživota sve tri vjere pod Rumijom. Od 1957. godine, Stara maslina zavređuje status prirodnog dobra, zbog svojih prirodnih, morfoloških, ambijentalnih, estetskih i istorijskih vrijednosti. Njenu starost potvrdio je Šumarski fakultet Univerziteta u Istanbulu, što je proslavilo naš grad kao domaćina jednog od najstarijih stabala maslina u jugoistočnoj Evropi, ali nas i obavezalo da se u kontinuitetu brinemo o našem „svetom stablu“.

Maslinjaci primorskog dijela Crne Gore podizani su na krševitom terenu sa nagibom, sa malo zemlje i dosta padavina, te su uslovili potrebu terasiranja i izgradnje stotine kilometara suvozida, tj. međa. Danas su to svojevrsni „živi“ spomenici svih poljoprivrednika, a naročito maslinara. Kamene međe prkose gravitaciji, te sa drevnim stablima maslina ostaju nijemi svjedoci brojnih događaja koji su oblikovali današnjicu.

Jedinstven i nezaboravan doživljaj za sve turiste i posjetioce Bara upravo čini obilazak drevnih maslinjaka, uređenim turističkim stazama, gdje se mogu degustirat vrhunska maslinova ulja i drugi proizvodi od maslina.

Maslina predstavlja simbol mira, doma, sigurnosti i opstanka. Prema drevnoj tradiciji, nijedan mladić na ovim prostorima se nije mogao oženiti, ukoliko prethodno ne zasadi određeni broj maslina, tako da se procjenjuje da ih na teritoriji opštine Bar ima više od sto hiljada.

Maslina je najljepša višenamjenska biljka mediteranskog područja, koja nas daruje maslinovim ulje i stonim maslinama, ali  je i ljekovita biljka, koja ima antivirusno, antibakterijsko i antimikrobno dejstvo (list masline), dok je drvo stabla masline jedno od najkvalitetnijih za izradu predmeta i suvenira. Kod masline je sve iskoristivo, te su i komina i vegetativna voda izuzetno energetski bogat otpad, koji ima brojne mogućnosti valorizacije.

Maslina je zimzelena biljka, te u zavisnosti od vrste i ekoloških uslova, varira u visini od 3 do 20 metara. Deblo mladih maslina je glatko i zelenkaste je boje, dok starenjem postaje kvrgavo i tamno sive boje. Ove kvrge i izbočine se nazivaju guke, hiperplazije ili intarzije i karakteristične su za crnogorsku autohtonu sortu Žuticu. Cvjetovi masline su mali, žuto-bijele boje, a javljaju se u cvastima. Listovi su uski, eliptično-kopljasti, maslinasto zelene boje na licu i pepeljasto sive na naličju lista. Maslina se oprašuje vjetrom (anemofilna biljka), a neke sorte su autofertilne (samooplodne), dok su druge autosterilne (stranooplodne).

U doba Rimskog Cartstva, prema Pliniju Drugom, u prvom vijeku poslije nove ere, maslinovo ulje je bilo svrstano u sedam kategorija kvaliteta (Oleum ex albis ulivis, Oleum viride, Oleum maturum, Oleum caducum, Oleum flos, Oleum sequens, Oleum cibarium), dok se djevičanska maslinova ulja danas dijele na sljedeće  kategorije: ekstra-djevičansko maslinovo ulje (sadržaj maslinovog ulja iznosi do 0.8 gr/100 gr maslinovog ulja, miris na plod masline i bez negativnih svojstava) i djevičansko maslinovo ulje (sadržaj oleinske kiseline iznosi od 0.8 do 2 gr/100 gr maslinovog ulja, medijana voćnosti veća od 0, a medijana defekata manje od 3.5); lampante maslinova ulja (sadržaj oleinske kiseline veći od 2 gr/100 gr maslinovog ulja, neodgovarajuća senzorska svojstva i time neprikladna za ljudsku upotrebu).

Drevna stabla barskih maslina su među najstarijim, a svakako i najljepšim na Mediteranu, dok je barsko maslinovo ulje od autohtone sorte Žutica sinonim za vrhunski kvalitet.

Naša autohtona sorta Žutica predstavlja naše zlato, te nas je to prirodno, kulturno i istorijsko bogatstvo Bara i Crne GOre, koje nas hrani i odgaja duže od dva milenijuma, ponukalo da baš tako nazovemo naše maslinovo ulje – Barsko zlato, namijenjeno svim ljubiteljima masline i maslinovog ulja, ali i svima onima koji vole i poštuju kulturu življenja u harmoniji sa ovim svetim drvetom, te njeguju mediteranski način života.

Maslina – zaštitnica ljubavi, braka, mudrosti, postojanosti, strpljenja, mira i plodnosti.